İLKÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETMELİĞİ’NE DAİR ÖNERİLER
Eğitim alanında hemen her gün değişiklikler, düzenlemeler yapılıyor. Elbette bu kadar sık güncelleme yapılması, sürekli bir iyileştirme-geliştirme kastına matuftur. Fakat bu durum eğitim alanında işlerin beklendiği gibi iyi gitmediğinin de bir göstergesi.
Çoğu insan eğitimden bahsederken, eğitimin asli unsuru çocukları kastederek “yarış atı” benzetmesinde bulunuyor. Aslında eğitimin kendisini bir ata benzetmek daha doğru olur kanaatindeyim. Bizim “eğitim atımız” diğer ülkelerin “eğitim atlarıyla” bir yarış içerisinde fakat bu yarışın gerisinde kalmışız ya da bırakılmışız. Eğitim atımızı öne geçirmek için pasa kamçılıyoruz. Fakat bu kadar kamçının atımızı çatlatabileceğini de düşünmeli ona göre bir tedbir almalıyız.
Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, geçtiğimiz günlerde(2017 Nisan) bir yazı ile MEB Okul Öncesi ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin uygulamaya yansımasını değerlendirmek, mevzuat güncellemelerinde değerlendirmeye almak amacıyla, bu yönetmeliğin uygulayıcıları olan okul yöneticilerinin görüş ve önerilerini, il Müdürlükleri aracılığıyla almaya başladı. Eğitime dair bir yönetmelik veya düzenleme yapılmadan önce paydaşlardan görüş alınması hoş ve doğru bir stratejidir. Bizler de 2012 yılından bu yana bu minvaldeki düzenlemelere kendimizce katkı sunmaya çalışıyoruz. Bu katkılarımızdan bazıları 2014 yılında yayımlanan İKY’de de yer aldı.
Gelelim İKY önerilerimize:
MADDE 4 – (1) e) ve h) ile MADDE 5 – (1) b) bentlerindeki “ders yılı”, “eğitim-öğretim yılı” ve “ders yılı süresi” ibareleri tek bir madde de ve tek bir tanımda birleştirilmelidir.
MADDE 11 – (1) “(Değişik:RG-25/6/2015-29397) Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarında yeni kayıtlar, temmuz ayının ilk iş gününde başlar. Kayıt işlemi, 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu hükümlerince oluşturulan ulusal adres veri tabanındaki yerleşim yeri adres bilgileri esas alınarak, e-Okul sistemi üzerinden yapılır. Kayıt işlemleri sırasında veliden herhangi bir belge talep edilmez,” maddesine “veliler, adres kayıt bölgelerindeki okula on beş Ağustos tarihine kadar uğrayarak bilgi verirler” ibaresi eklenmelidir. Böylece özel okula kayıt olan, nakil giden, kayıt olmayan öğrenciler belirlenerek, eğitim-öğretim başlamadan önce sınıf mevcutları ve öğretmen ihtiyaçları karşılanacaktır.
MADDE 11- (5) ç) “Rehberlik ve araştırma merkezlerinde oluşturulan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulunca hazırlanan rapor doğrultusunda tam zamanlı kaynaştırma yoluyla okul öncesi eğitim kurumlarına yönlendirilen (Değişik ibare:RG-25/6/2015-29397) 36-71 aylık çocuklar bu kurumlara kaydedilir. Bu sınıfların mevcutları 10 çocuk bulunan sınıflarda iki, 20 çocuk bulunan sınıflarda ise bir çocuk olacak şekilde oluşturulur,” maddesine; “bu durumdaki çocukların yerleştirilmesi planlanırken ilgili okul müdürüne bilgi verilir” ibaresi eklenmelidir. Çünkü okul idaresine sorulmadan, yukarıda zikredilen hükme de aykırı olarak, bu durumdaki fazla sayıda öğrenci aynı okula ve aynı sınıfa yerleştirilebilmektedir.
MADDE 12 – (2) “(Değişik:RG-16/6/2016-29744) Nakiller eylül ayının ilk iş günü başlar ve ders yılı sonuna 15 iş günü kalıncaya kadar devam eder. Ancak doğal afet, sağlık ve ailenin adres değişikliği gibi nedenlerde bu süre aranmaz,” maddesi “ders yılı sonuna bir ay(30 gün) kalıncaya kadar devam eder şeklinde düzenlenmelidir. Eğitim-öğretimin daha sağlıklı olması açısından ders yılı bitmeden bir ay önce nakil işlemlerinin sona erdirilmesi faydalı olacaktır.
(3) İller arası nakillerde en çok beş günlük süre devamsızlıktan sayılmaz” hükmü; 5 iş günü olarak güncellenmelidir. Bu durum nakil işlemlerinin hafta sonuna denk gelmesi halinde kolaylık sağlayacaktır.
(7) “Okul çalışanlarının istemeleri hâlinde, çocuklarının nakli ulusal adres veri tabanındaki adreslerine bakılmaksızın görev yaptıkları okula yapılır” hükmünün yürürlükte olan yönetmelikte yer almasını 2014 de teklif etmiştik. Bu hükmün muhafazası eğitim çalışanlarına büyük kolaylık sağlamaktadır ve yönetmelikten çıkarılmamalıdır.
(9) “Anne ve babanın ikisinin de çalışması ve istemeleri hâlinde öğrencinin nakli, belgelendirilmesi şartı ile anne veya babasının çalıştığı adresin kayıt alanındaki okula yapılır,” ibaresi “hangi okula daha yakınsa ve hangi okulun sınıf mevcudu daha düşükse o okula yapılır” şeklinde düzenlenmelidir. Böylece; çalışan anne-baba gerekçesiyle belli okullarda yığılma ve bunun sonucunda ikili eğitim yapılması engellenmiş olur.
(10) (Değişik:RG-16/6/2016-29744) “İlköğretim kurumlarında sınıf mevcutları otuzun altında kalan okulların boş kontenjanları…” ibaresi “yirmi beşin altında kalanlar” şeklinde güncellenmelidir. Okulların çoğunda sınıf mevcudu yirmi beşin altındayken bazı okulların sınıf mevcutlarını otuza çıkarmak yanlıştır.
MADDE 18 – b) “Özürsüz olarak aralıksız 10 gün okula devam etmeyen çocuğun velisi okul müdürlüğünce yazı ile uyarılır. Bu uyarıya rağmen özürsüz olarak aralıksız 30 gün okula devam etmeyen ve devam ettiği hâlde üst üste iki aylık ücreti yatırılmayan çocukların kaydı silinir. Bu durum veliye yazılı olarak bildirilir.” Maddesinden “üst üste iki aylık ücreti yatırılmayan çocukların kaydı silinir” ibaresinin, sosyal devlet ilkesi gereği ve okul öncesinde okullaşmayı artırmak maksadıyla, çıkarılması yerinde olacaktır.
MADDE 31 – (1) “(Değişik:RG-25/6/2015-29397) İlkokullarda öğrencilere sınıf tekrarı yaptırılmaması esastır. Ancak; istenilen yeterlik düzeyine ulaşamamış ilkokul öğrencilerine, velinin yazılı talebi üzerine, ilkokul öğrenimi süresinde bir defaya mahsus olmak üzere sınıf tekrarı yaptırılabilir…” burada geçen “velinin yazılı talebi” kaldırılmalı, okuldan bir idareci, rehber öğretmen ve sınıf rehber öğretmeni şeklinde düzenlenmelidir. Öğrencinin başarılı ya da başarısız olduğunun kararı velinin takdirine bırakılmamalıdır.
MADDE 31 a) “Öğrenci kendi yaş grubu içinde yetiştirilir ve bir bütün olarak değerlendirilir. Bu eğitim kademesi, öğrencilerin derslerdeki başarısızlığına bakılarak elenecekleri bir dönem değil, öğretim programlarında öngörülen derslerin ve sosyal etkinlik çalışmalarının ortak katkısıyla ilgi ve yeteneği ölçüsünde yetiştirilecekleri bir dönem olarak değerlendirilir.” Bu madde başarı ve başarısızlığın objektif kriterlere bağlandığı bir şekilde düzenlenmelidir.
MADDE 44 – Müdür yardımcısı ve öğretmenlerin nöbet görevi “(Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-16/6/2016-29744) (1) (1) Müdür yardımcıları, okulda kendilerine verilen nöbet görevini yerine getirir, nöbetçi öğretmen ve öğrencileri izler, nöbet raporlarını inceler, varsa sorunları müdür başyardımcısına veya müdüre bildirir.” Maddesi okul müdürünü de kapsayacak şekilde düzenlenmelidir. Çoğu okulda sadece bir müdür yardımcısı vardır ve okul müdürü ve müdür yardımcıları zaten her gün nöbet tutmaktadır.
(2) “Bağımsız anaokulu, ana sınıfı ve uygulama sınıfı öğretmenleri kendi devrelerinde ve etkinlik saatleri dışındaki zamanlarda nöbet tutarlar,” hükmü kadük kalmaktadır. Bu öğretmenlerimizin sınıflarından çıkmaları beklenemez. Ya hüküm düzeltilmeli, ya nöbet görevi verilmez denilmeli ya da nöbet tutmasalar da ücretinin ödenip-ödenmeyeceği açık hükme bağlanmalıdır.
(6) “Okuldaki öğretmen sayısının yeterli olması durumunda, bayanlarda 20, erkeklerde 25 hizmet yılını dolduran öğretmenlere nöbet görevi verilmez. Ancak ihtiyaç duyulması hâlinde bu öğretmenlere de nöbet görevi verilebilir,” buradaki görev yılı, eşitlik ilkesi gereği hem bayanlarda hem de erkeklerde yirmi beş yıl olarak güncellenmelidir.
(10) “Nöbetlerde uyulması gereken esaslar öğretmenler kurulunda görüşülerek okul yönetimince nöbetçi öğretmen görev talimatnamesi hazırlanır. Bu talimatname, öğretmenlere yazılı olarak duyurulur,” maddesi gereği yönetmeliğe ek olarak talimatname hazırlanmalıdır. Eğitimde birlik sağlanması açısından önemlidir.
MADDE 55 – c) 17) “Kılık ve kıyafetle ilgili kurallara uymamakta ısrar etmek,” maddesine “serbest kıyafet kararı alınmış okullarda ise genel ahlaka uygun olmayan kıyafetlerde ısrar etmek” maddesi eklenmelidir.
MADDE 68 – (1) ve devam eden ilgili maddeler, “Okul öncesi eğitim kurumlarında yoksulluk durumunu belgeleyen velilerden ücret alınmaz” şeklinde düzenlenmelidir.
MADDE 79 – (1) (Kılık-kıyafet) “Öğrenciler okullarda 26/11/2012 tarihli ve 2012/3959 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Öğrencilerinin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik, personel ise 16/7/1982 tarihli ve 8/5105 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetine Dair Yönetmelik hükümlerine uyar,” maddesi “genel ahlaka uygun olmak kaydıyla kılık-kıyafet serbesttir” şeklinde düzenlenmelidir. Böylece; memurun kıyafetinden-kılığından dolayı, başta il yöneticileriyle olmak üzere, tartışmalar yaşanmayacaktır.
MADDE 80 – Okul Aile Birliklerinin denetim-yönetim-hesap-banka iş ve işlemlerinden tamamen veliler sorumlu olmalıdır.
MADDE 83 – (1) ve (2). Çocuk kulübü ve yetiştirme kursları ilkokulları da kapsayacak şekilde düzenlenmeli ve bu kurslarda sanat, spor ve kültürel etkinliklere de yer verilmelidir. Hafta içi aynı dersleri alan öğrenciler bir de hafta sonu aynı dersleri kursta aldıklarında sıkılmakta, ücret de ödemedikleri için devamsızlık yapmaktadırlar.
MADDE 84 – Destek eğitim odalarında öğretmenler görev almak istemediği için idarecilerin de görev alabileceği şeklinde bir düzenleme yapılmalıdır.
MADDE 92 – (1) “Okul çalışanlarına varsa, 16/7/1984 tarihli ve 84/8345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Konutları Yönetmeliği hükümlerine göre lojman tahsis edilir ve kullandırılır” maddesi kaldırılmalıdır. Lojmanların çoğu atıldır. Bu lojmanlar öncelikle o kurumun personeline ihale usulü ile satılmalıdır.
MADDE 94 – (1) “Okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumlarının rehberlik ve denetimi, 24/5/2014 tarihli ve 29009 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı ile Maarif Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır,” hükmü mevcut duruma göre yeniden düzenlenmeli ve okul müdürüne daha etkin denetim yetkisi verilmelidir…