BODRUMLARI, ÇATILARI BOŞALTALIMMemleketimizde “Sıfır Atık” adlı bir proje yürütülmekte. Proje, Cumhurbaşkanımızın Eşi himayesinde başlatıldı. Nedir bu projenin esası derseniz, “Sıfır Atık”; israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.(1) Yani, israftan kaçınmayı, tasarrufu ve özellikle evsel atıkların yeniden ekonomiye kazandırılmasını öğütleyen, amaçlayan güzel bir proje. Projeye gereken alaka tam olarak ve samimiyetle gösterildiğinde çok büyük kazanımlar elde edileceği, büyük tasarruflar sağlanacağı aşikâr. İddia ediyorum ki, bankamatikten aldığımız bir bilgi fişinin kâğıdını dahi dönüştürdüğümüz gün başka bir Türkiye olacak ülkemiz. Sıfır Atık Projesi hakkında birkaç bilgi aktardıktan sonra en az bu proje kadar önemli başka bir proje önerisinde bulunacağım. Sıfır atık hedefini gerçekleştiren kurumlar, işletmeler ülke ekonomisine büyük oranda fayda sağlayacaklardır. Sıfır atığın esas alınması ile sağlanacak avantajlar şu şekilde sıralanmaktadır: Verimliliğin artmasında etkili olacaktır. Temiz ortamlar yaratarak performansın artmasını tetikleyecektir; bu sayede daha etkin ve üretken çalışanlar ve çalışmalar ortaya konabilir. İsrafın önüne geçildiğinden maliyetlerin azaltılması açısından öncü bir yaklaşımdır. Mutlaka sürdürülebilirliği sağlanmalı ve toplanan atıkların çeşitlendirilmesiyle gerçek anlamda atıkların sıfırlanması sağlanmalıdır. Çevresel risklerin azalmasının sağlanmasına katkısı vardır. Çevre koruma bilinci kurum ve kuruluşların bünyesinde gelişmesine katkı sağlandığından çalışanların “duyarlı tüketici” duygusuna sahip olmasının sağlanmasıdır. Ulusal ve uluslararası pazarlarda kurumun “Çevreci” sıfatına sahip olmasının sağlanması, bu sayede saygınlığının arttırılmasıdır. Doğal kaynaklar korunarak gelecek nesiller için çevrenin ve doğanın tüketilmesinin önüne geçilmiş olacaktır; çok değerli hammadde kaynağı elde etmede etkisi büyüktür. Kâğıt ve karton, ağaçları; plastik, petrolü; cam, toprağı; organik atıklar, gübreyi vb. böyle sayabileceğimiz birçok değerli varlığımız daha az tüketilecek ve geleceğimize büyük katkı sağlayacaktır. Karbon üretimimiz düşeceği için iklim değişikliğine olan etkimiz azalacaktır. Çevre dostu yeşil işler artacak ve döngüsel ekonomiye geçiş hızlanacaktır. Bu yaklaşımı benimseyip esas alanlar, artık evlerinde ve diğer noktalarda da daha etkin bir tüketim ve atık üretimi politikası izleyecekler ve kazanımlarını diğer insanlara da iletecekler.(2)Devlet Başkanı Reisimiz, yıllar önce israfa dikkat çekmek için “hak etmediğimiz bir zenginlik yaşıyoruz” kabilinden sözler söyledi. El- hak, doğru söyledi. Ülke olarak petrol, doğal gaz, kömür gibi yeraltı zenginlikleri konusunda pek de zengin olduğumuz söylenemez. Başkalarının sahip olduğu bu zenginlikleri ülkemize getirip vergilendirerek bütçemize gelir kaydediyor ve bu gelirlerle ekonomiyi dengede tutmaya çalışıyoruz. Hal böyle iken, atık maddelerin dönüştürülmesi, israfın önlenmesi ve tasarrufun ne kadar önemli bir vecibe olduğunu tekrar müşahede ediyoruz.Yukarıda da belirttiğim üzere, sıfır atık kadar önemli bir başka tasarruf ve geri dönüşüm projesi olabilecek bir diğer husus da “Bodrumların, Çatıların Boşaltılması Projesidir.” Evlerimizin çatılarında, bodrumlarında bir servet yatıyor desem yeridir. Ülke genelindeki toplam ağırlıklarının milyon tonlarda olduğunu tahmin ettiğim metal atıklar, kullanılmış ve kullanılmamış ev eşyaları, tuğla, trafik malzemesi, asansör edevatı, muşambalar, kovalar, mandal, soba, semaver, eski bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, sünger yataklar, somya, yaylı yatak, buzdolabı, bombeli tv’ler, kasa, kase, sandıklar, eşya kartonları, kum, lavabolar, doğal ahşaptan yapılma mobilyalar, bisikletler sağlamı ve hurdalarıyla birlikte, masalar ki onlarca çeşit, sandalyeler düzine düzine, çelik dolaplar, envai çeşit hırdavat malzemesi, dev kablo makaraları, alüminyum kap kacak, bakır helkiler, metal malzemeler, çocuk oyun araçları, oyuncaklar, tabure, yağlı boya tablolar… daha neler neler. Bunlar sadece bir apartmanın bodrumunda gördüklerim.Düşünün bu metal ve ahşap malzemelerden neler yapılmaz. Kullanılabilir durumda olan eşyalar kaç yoksul ve de yoksunun ihtiyacını gidermez. Evlerin çatı ya da bodrumlarında elli yıldır bekleyen eşyalar dahi var. Buralara bir el atıldığında ne antikalar, ne tarihi belge-vesikalar çıkacağını tahmin edebiliyor musunuz? Buralardaki eski kıymetli ahşaplardan çok güzel mobilyalar üretilir ki böylece hem doğal ağaç kullanılmış hem de ormanlar yaşatılmış olur.Peki, bu işi kim yapacak? Bu işi bir proje dâhilinde belediyeler yapabilir. Sivas Belediyesi bu işin Türkiye’deki öncüsü olabilir pekâlâ. Apartman yönetimleri toplanır, karar alır ve belediyeye müracaat ederek, çatı ve bodrumlarının içindeki eşyaların alınması mukabilinde temizlenmesini talep edebilirler. Belediye de bu eşyaları ayrıştırıp özelliklerine göre çeşitli şekillerde değerlendirerek ekonomiye kazandırır ve kendisi de gelir elde eder.Geri dönüşüm konusuna tekrar dönerek, geri dönüşümün faydaları ve hangi maddelerin dönüştürülebileceğini aktararak bitirelim. Geri Dönüşümün Faydaları: Doğal kaynakların korunmasını ve enerji tasarrufunu sağlar. Atık miktarını azaltarak çöp depolama işlemlerini kolaylaştırır. Hava ve çevrenin kirlenmesini önler. Yararlı atıkların boşa gitmesini önler. Ekonomiye katkı sağlar. Geri Dönüşebilen Maddeler: Kimyasal atıklar, Cam, Kâğıt, Alüminyum, Plastik, Piller, Motor yağı, Akümülatörler, Beton, Organik atıklar, Elektronik atıklar, Demir, Tekstil, Ahşap, Metal(3)Es-selam…