BEYDEBA'DAN...Beydeba ismini duyanımız az olsa da; Jean de La Fontaine’i ise (1621-1695) duymayanımız azdır. Oysa La Fontaine masalarındaki konuların şark klasiklerinden alınma olduğu bilinen bir gerçektir. Bu şark klasikleri arasında da Beydeba’nın Kelile ve Dimne adlı esiri başlarda gelir. Bu durumda, “iyi mukallitin aslını yüceltmesi” gerekirken, garp kurnazlığı ve garp intihalinin bir sonucu olarak La Fontaine çok daha meşhurdur. Bu iki fabl* yazarından Beydeba hakkında; Bakü’de doğduğu, ardından Hindistan’a yerleştiği,  Ketku adında bir Türk olduğu şeklinde rivayetler oldukça yaygındır.  Musiki konusunda onun buluşları olduğu da söylenmektedir. Kaynaklarda, Beydeba’nın eserlerinde hayvan hikâyeleri yoluyla, büyüklere hayat dersi verilmesi amaçlandığı, en ünlü eseri olan Kelile ve Dimne’yi, kendi çağında yaşayan Hint prenslerine, devlet hizmetlerinde gerekli olacak hayat derslerini aktarmak ve onları eğitmek için kaleme aldığı belirtilmektedir. Kelile ve Dimne, bugün bile çocuk edebiyatının vazgeçilmez malzemelerindendir. Beydeba’nın Kelile ve Dimne’den başka bir de Nasihat-el Külliye adlı bir eseri vardır.(Bkz: kulturelbellek.com) Konuya girişimiz farklı anlamlar çağrıştırsa da  Beydeba hakkında kısa bir bilgiden sonra, yazımızın bu bölümünde Beydeba’nın Kelile ve Dimne adlı meşhur eserinden altını çizdiğimiz hikmetli sözleri sizlerle paylaşmak muradındayız: "Bilgin kişiler yöneticilerini merhamete ve adalete çağırmakla yükümlüdürler...Tek başına hareket eden adam zarara uğrar...Timsahla aynı yerde yüzmek bile bile kendini tehlikeye atmaktır...Padişahin halk üzerinde bir hakkı varsa, bilginlerin de padişah üzerinde iki hakkı      vardır. Akılsız dost, akıllı düşmandan tehlikelidir. Bildiklerini saklayan kimseler, gerek bu dünyada gerek öte dünyada sıkıntıdan kurtulamazlar. Ispat edemediğin iddia, iftira olur. Durumuna şükreden kimse, huzurlu ve mutlu olur. Fakat açgözlü olanlar, ömürleri boyunca sıkıntıdan kurtulamazlar. Aklını kullanmayıp da ani karar veren, amacına ulaşınca her şeyi unutan, adaletli davranmayan, ikiyüzlü ve zalim kimseler belâlarını bulsunlar!. Akıllı insan, içinde kin tutan, yüreği yaralı olan birisinin sözlerine kanmaz... Birçok kimsenin, düşmanlarını şiddetle değil tatlı söz ve yumuşaklıkla avladığını unutmamak gerekir... Kin denilen duygudan korkmak ve çekinmek gerekir. Kinin en tehlikeli olanı ise hükümdarın kalbinde olandır. Ağzına büyük lokma koyan kimse boğazını tıkayarak kendini tehlikeye sokmuş olur. Korkulu rüya görmektense uyanık kalmak hayırlıdır. Eziyetten çekinen, terbiyeli olan, şüpheli şeylerden sakınan, güzel huylu olan ve her durumda erdemli kalan kendini tehlikelerden korumuş olur. Malın en kötüsü hayırda harcanmayan, eşlerin en talihsizi de birbirine uygun olmayandır. Devlet işleri en önemli işlerdir. Fakat şurası bur gerçektir ki, dünya var olduğundan beri bu işleri isteyenler, yetenekli ve akıllı kimselerden çok, beceriksiz ve dalkavuk kimseler olmuştur. Devlet işleri ile uğraşan bir kimsenin çekeceği bir saatlik üzüntü başkalarının bütün ömürlerince çekecekleri tasa ve endişeye eşittir. Çaylak gagasina bir yiyecek alsa, diğer kuşlar hemen çevresine toplanırlar. Köpekler de böyledir...Adalet, ALLAH'ı da insanları da hoşnut eder. Kaza gelince göz kör olur. Ey insan! Kaza ve kader her şeyin üstündedir."  *  “Fabl” sözcüğünün kökeni, Latince “hikâye” anlamına gelen “fabula”dır. Fakat bu sözcük zamanla, bir ahlak ilkesini veya bir davranış kuralını anlatan kısa sembolik bir hikâye türünün adı olmuştur. Bu tür hikâyelerin kahramanları genellikle hayvanlardır. Hikâye kahramanı olan bu hayvanlar, kendi özelliklerini korumakla birlikte, insan gibi konuşurlar. Esasen “fabl” bu özelliği nedeniyle masalımsı eserler arasında yer alır.( bkz:diledebiyat.net)