Hamas lideri İsmail Haniye’nin Tahran’ın göbeğinde İsrail tarafından düzenlenen bir terör organizasyonuyla katledilmesi, bölge ve dünya geneli için yeni bir ‘kırılma noktası’dır. Birinci Dünya Savaşı’nı tetiklediği iddia edilen Avusturya Macaristan İmparatorluğu Veliaht Prensi Franz Ferdinand’ın Saraybosna’da öldürülmesine benzetsek yeridir…
İş, ilişki ve iletişim dünyası belirsizliği sevmez. Belirsizlik her türlü spekülasyona açık olduğu gibi gelecek tasarımı konusunda da sistemlerin ve kişilerin ellerini, kollarını bağlayabilir.
* Terör devleti İsrail, nokta atışla Tahran’daki binayı nasıl vurdu?
* İran istihbaratı uyudu mu; yoksa iş birliği mi yaptı?
* Bölgedeki ülkelerin istihbarat servislerinden hiç mi bilgi alınmadı?
* İran savunma sistemi çalışmıyor mu?
* Havada, yakıt ikmali olmadan, İsrail’in herhangi bir hava aracının bir batında İsrail’den İran’a kadar gelebilmesi mümkün değil. O hâlde havada ikmal mi sağlandı; yoksa hava aracı Tahran yakınlarında bir yerden mi havalandı?
* Aradan saatler geçmesine rağmen “öldürüldü” bilgisi dışında herhangi bir açıklama yapmayan İran makamları, Devrim Muhafızları nasıl bir reaksiyon verecekler?
* “Haberimiz yok, biz bu işe karışmadık” diyen ABŞ (Amerika Birleşik Şirketleri) ne kadar samimi? Savunma Bakanları Lloyd Austin’in İsrail’e yönelik bir saldırı olması hâlinde ABD’nin İsrail’i savunmaya yardım edeceğini duyurması zaten niyetlerini ortaya koymuyor mu?
* Türkiye, Çin, Katar, Rusya, Malezya hadiseye sert tepki koyarken, İslam dünyasının sessiz kalmasını ya da mırıldanmasını neye yormalıyız?
* Avrupa ülkeleri bu sırada ne işle meşguller ki ağızlarını bıçak açmıyor?
* Saldırıda Haniye ve koruması dışında zarar gören olup olmadığına dair bilgiler neden bir türlü paylaşılamıyor?
* İsrail tarafının “Haniye’nin ölümü dünyayı daha güzel hâle getirecek. Artık hayali barış anlaşmaları yok” açıklamasının amacı kimleri tahrik etmektir? (Türkiye’yi olmasın?)
* Haniye’nin öldürülmesinin, Hizbullah komutanı Fuad Şükür olayı ile bir bağlantısı var mı? Ya da Netanyahu’nun ABD Kongresi’nde yaptığı konuşmayla?..
* İsrail’in Lübnan’a, İran’a saldırıları ABD’nin bölgede ‘savaş ateşi’ni fitillemek için kullandığı bir araç mıdır?
Bütün bu soruların yanıtlarını bildiğini iddia eden çok sayıda TV yorumcusu kardeşimiz olabilir. Bu kadar belirsizliğin içinde ‘somut bilgiye sahip olmadan fikir sahibi olmak’ en kolayıdır… Her şeye rağmen burada bilimi devreye sokmak, ekonomi alanında Nobel ödüllü psikolog Daniel Kahneman’ın belirsizlik ortamında karar verme teknikleri üzerine çalışmakta yarar olabilir…
Belirsizlik ortamında bizce izlenecek en doğru yol; sırtını varoluş nedenine (reason of existence / raison d’etre) yaslamak, bir ülke, topluluk ya da kişinin bütün dünyaya bakışını belirleyen ortak ruhi şekillenmenin omuriliği olan kültür ve değerlere tutunmaktır.