Yaratılan şeyler içinde bir grup vardır ki, aklı, düşüncesi ve teslimiyeti vardır, fakat şehvet ve günaha meyli yoktur. Bunlar meleklerdir.
Bir grup varlık vardır ki, aklı, düşünce kabiliyeti ve ibadet sorumluluğu yoktur, fakat şehveti ve tabii ihtiyaçları vardır. Bunlar hayvanlardır.
Bir grup varlık vardır ki, onların hem aklı, hem düşünce kabiliyeti mevcuttur. O aynı zamanda şehvet sahibidir, tabii ihtiyaçları, arzu ve hesapları vardır. Hem de ilim ve ibadetle yükümlüdür. Bunlar insanlardır.
Âlimin Vasfı
Sahabenin yedi büyük âliminden olan Abdullah İbn Ömer’e [radıyallahu anh], “Âlim kimdir? Hz. Yakub [aleyhisselâm] Kur’an’da âlim olarak bildirilmiş. Onun vasfı nedir?” diye sordular. Şöyle izah etti:
“Bu âyet-i celîlede iki sıfat söz konusudur. Birincisi, bir peygamber olduğu için âlim olması ve bildikleriyle amel etmesi, Rabb’inin emrinden asla çıkmamasıdır. İkincisi, dünyanın mecazi, ahiretin ebedî olduğunu bilerek yaşaması ve hayatıyla bunu ispat etmesidir.”