Ukrayna’nın Rusya’ya karşı saldırı başlattığı hafta içinde Almanya’da dev bir NATO tatbikatı yapıldı. Senaryo, olası bir Rus işgaline karşı hava savunma kabiliyetini geliştirmekti. Tatbikata Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 25 ülkeden 250 hava aracı katıldı. Almanya Hava Kuvvetleri Komutanı Ingo Gerhartz “NATO topraklarının her bir santimini korumak için hazırlanıyoruz” dedi. Geldiğimiz noktada NATO’nun beyin ölümünü değil Rusya’ya karşı genişlemesini konuşuyoruz. İsveç ve Finlandiya bu noktada gündeme gelen iki ülkeydi. Ancak iki ülkenin NATO üyeliği Türkiye’nin (ve Macaristan’ın) blokajına takıldı. Sebebi özellikle İsveç’in terör ve savunma sanayii konularında Türkiye karşıtı tutumuydu. Akabinde sorunun çözümü için Daimi Ortak Mekanizma oluşturuldu. İsveç ve Finlandiya, Türkiye ile muhtıra imzalayarak terörle mücadelede işbirliği konusunda net taahhütlerde bulundu. Daha sonra Türkiye’nin Finlandiya’ya yeşil, İsveç’e kırmızı ışık yakacağını ilk kez bu köşede okudunuz. Öyle de oldu.   İsveç’in Finlandiya’dan ayrışması Stockholm hükümetini daha fazla adım atmaya zorladı. Terör örgütünün Suriye kolu SDG/YPG ile temas kesildi. Bazı isimler sınırdışı edilerek geldikleri ülkelere ya da Türkiye’ye iade edildi. Ülkedeki terör etkinliklerine sınırlama getirildi. Kur’an-ı Kerim’e dönük provokatif eylemlerin önüne geçileceği beyan edildi. Terörle Mücadele Yasası değiştirildi ve 1 Haziran’da yürürlüğe girdi. 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından İsveç konusunun yeniden ısındığı bir sürece giriyoruz. Çünkü 11-12 Temmuz’da NATO zirvesi var ve bu zirve öncesinde İsveç’in üyeliğinin onaylanması için ciddi bir lobi faaliyeti yürütülüyor. ABD’nin başkentinde İsveç’e onay çıkacağına ilişkin bir hava ve beklenti var. İsveç basınında Macaristan’ın blokajı kaldırması konusunda ikna edildiği yazılıyor. Türkiye’nin de benzer bir tutum alacağı yönünde beklenti oluşturuluyor.   Lobi faaliyetlerinin başını ABD çekiyor. ABD, “Bu bir şart değil” dese de İsveç’in üyeliğini onaylaması halinde Türkiye’ye F-16 satışının gerçekleşeceğini ima ediyor. ABD Temsilciler Meclisi Savunma Komitesi Başkanı McCaul’un “Somut adım görmeden F-16 satışına karşıyım. İsveç’in NATO üyeliği bu adımlardan sadece biri” ifadesi “F-16 satışı için başka şartlar mı var?” sorusunu gündeme getiriyor. Oluşturulan bu hava neticesinde İsveç hükümetinin üyelik hazırlıklarına başladığı, yabancı askerlerin (NATO askerleri) ülkede konuşlanmasına yönelik çalışma yaptığı belirtiliyor. Bu arada Almanya’daki NATO tatbikatına İsveç’in de katıldığını belirtelim. Ancak Ankara konuyla ilgili kararını henüz vermiş değil. Sebebi İsveç hükümetinin kendisinden beklenen somut adımlar konusunda cesur davranmaması.   Örnekle anlatalım. Daha önce ülkede Kur’an-ı Kerim yakılması gibi provokatif eylemlere izin verilmeyeceği beyan edilmişti. İsveç Yüksek Mahkemesi polisin Kur’an yakma yasağını kaldırdı. Öte yandan 1 Haziran’da yürürlüğe giren düzenlemeye rağmen terör örgütü PKK sembolleri taşıyan kalabalık bir grup -5 Haziran’da- ülkenin başkentinde gösteri yaptı. Ankara’nın tepki gösterdiği gösteriyle ilgili İsveç hükümeti “Onlar PKK’lı değil NATO karşıtı, sol gruplar” diyerek kendini savundu. İsveç Başbakanı Kristersson, “Ben yasa değişikliğini yaptım. Yargının bu yasayı nasıl uyguladığına karışamam” mesajı verdi. Görünen tablo şu: NATO karşıtları ve terör örgütü, İsveç’in burnuna halkayı takmış, oynatıyor. Bu tabloya Ankara’nın nasıl yanıt vereceği merak ediliyordu. Cumhurbaşkanı Erdoğan Azerbaycan dönüşü yaptığı açıklamada “İsveç üzerine düşen görevi yerine getirmeli” dedi. Dün yapılan Daimi Ortak Mekanizma Toplantısı’nda, Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç’ın muhataplarına “Zirveden farklı bir şey beklemeyin” mesajı vereceğini açıkladı. Ankara’nın İsveç’e yine kırmızı ışık yakabileceğine ilişkin güçlü bir mesaj bu. Bu tutum değişmez mi? Değişebilir. Son tahlilde Ankara NATO’nun genişlemesini önemsiyor. İsveç’in NATO üyeliğine kategorik olarak karşı çıkmıyor. Bilakis, Daimi Ortak Mekanizma toplantılarının devamını, müzakere sürecinin işletilmesini, bu süreçte İsveç’e atabileceği adımlar konusunda yol göstermeyi hedefliyor. Ancak nihai onay için İsveç’in ülkede terör örgütü görünüm ve varlığını ortadan kaldırması, Türkiye’ye verdiği sözleri tutması bekleniyor. Bu kapsamda İsveç’ten iadesi istenen, PKK ve FETÖ’cülerden oluşan -bildiğim kadarıyla- 14 kişilik liste konusunu da akılda tutmak gerekiyor. İsveç’in önünde hamle yapmak için hala 25 gün var.