AF ÇIKACAK ,BUNA MECBURLAR.

Geçmişle geleceği barıştırma yolunda önemli birer başvuru müessesesi olan af yasaları, gerek Osmanlı Devleti gerekse Cumhuriyet Hükümetleri tarafından çeşitli sebeplerle çıkarılmışlardır. Osmanlı klasik döneminde doğal olarak padişahın şahsında bulunan af yetkisi 1876 Kanuni Esasi’nin 7. maddesi olarak anayasaya girmiştir. Af çıkarma ve uygulanmasında mutlak yetkili olan padişahların bu yetkilerini II. Meşrutiyetin ilanından sonra parlamentoyla paylaştıkları görülmektedir. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasıyla birlikte de bu yetki TBMM tarafından kullanılmıştır. Af yetkisinin kullanılmasına dair 1921 Anayasası’nda açık bir ifade yer almazken, 1924 Anayasası’nın 26. maddesiyle “genel ve özel af ilan etmek, cezaları hafifletmek ve değiştirmek… gibi görevleri Büyük Millet Meclisi ancak kendisi yapar” hükmü getirilmiştir. Ayrıca anayasanın 42. maddesi ile de “… sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebiyle belirli kişilerin cezalarını hafifletebilir veya kaldırabilir” denilerek Cumhurbaşkanına da özel af çıkarma yetkisi tanınmıştır. Türk Ceza Kanunu’nun 97. maddesiyle düzenlenen genel af; “umumi af hukuku amme davasını ve hükmolunan cezaları bütün neticeleri ile birlikte ortadan kaldırır” şeklinde tanımlanırken; Türk Ceza Kanunu’nun 98. maddesi ile de özel af “Hususi af, havi olduğu sarahate göre, cezayı ortadan kaldırır veya azaltır veya değiştirir” şeklinde ifade edilmiştir. Affın özellikle geçmişte yaşanan acı tecrübelerin unutulmasını sağlamak gibi bir özelliğe sahip olması, Cumhuriyet hükümetlerinin af uygulamasına başvurmasında etkili olmuştur. Nitekim Atatürk Dönemi’nin ilk genel af yasası toplumun yeniden yapılandırılacağı inkılapları gerçekleştirebilmek için gerekli barış ve huzur ortamının yaratılması amacıyla, 26 Aralık 1923 tarihinde “Affı Umumî Kanunu” adı ile kabul edilmiştir.