ÖĞRETMEN ATAMA… TASLAĞI(DEĞERLENDİRME)
Ekim ayının son günlerine girdiğimiz bu günlerde yeni bir Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği yayımlandı. Biz de bu yazımızda taslak olarak yayımlanan bu yönetmeliği, bakanlığın muhatabı bir paydaş olarak, değerlendirmeye çalışacağız. Malum bu iş emek istiyor. Çok emek vererek yazdığınız değerlendirmeyi okuyan da az oluyor maalesef. Bu nedenle değerlendirmeyi mümkün olduğunca kısa tutacağız.
Yönetmelik taslağı ile ilgili olarak, birçok eğitim sitesinde ve öğretmenler odalarında, menfi ve müsbet değerlendirmeler yapılmaya başlandı. Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği taslağında amaç; öğretmenliğe yapılacak atamalar ile öğretmenlerin yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esasları düzenlemek şeklinde açıklanmış.
5. Madde, b bendinde: “Öğretmenliğe kaynak teşkil eden yükseköğretim programlarından mezun olanların ihtiyacı karşılamadığı alanlara atanacaklar hariç olmak üzere, Pedagojik Formasyon Programı, Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programı veya Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programından birinin başarıyla tamamlanmış olması,” ifadesinden gerektiğinde bu formasyon belgelerine sahip olmayanların da öğretmen olarak atanabileceğini anlıyoruz. Fakat bu durumda olanlara atama öncesi ya da sonrası bu formasyonun kazandırılacağının hükme bağlanması daha doğru olur. Yine de formasyonsuz atama hoş bir uygulama değildir.
5. Madde, d bendinde: “ İlk atama kapsamında atanacakların, KPSS'den atanacakları alanlar için belirlenen taban puan ve üzerinde puan almış olmaları,” ibaresi yerinde olmuştur. Bazı alanlardaki öğretmen adayları 85 puan ile atanamazken, bazı alanlarda çok düşük puanlarla öğretmen olunması haksız bir uygulamaydı. Aynı maddenin f bendinde; Öğretmenliğe ilk defa atanacakların, başvuruların yapıldığı yılın ilk günü itibarıyla 40 yaşını doldurmamış olmaları hükmü de çok yerinde olmuştur. Bu durum; 25 yaşında üniversiteyi bitirip yıllardır KPSS kurslarında yaşlanarak atanamayan öğretmen adayları için yeni bir ümit olmuştur.
6. Madde de, Öğretmen kadrolarına atama usullerinin geliştirildiğini görüyoruz: a) İlk atama, b)Yeniden atama ve kurumlar arası yeniden atama, c) Milli sporcuların ataması, ç) Engellilerin ataması.
8. Maddenin 2. Fırkasına göre; Devlet üniversitelerinde en az iki yıl öğretim üyesi, öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi ve uzman olarak görev yaptıktan sonra bu görevlerden ayrılanlar, mezun oldukları alanların Bakanlığın öğretmenliğe atanacakların tespitine ilişkin kararına göre atama yapılacak alana uygun olması kaydıyla öğretmen olarak atanmak üzere yeniden atama kapsamında başvurabilecekler. Yukarıdaki niteliklere haiz, halen görev yapanlar da kurumlar arası yeniden atama kapsamında başvurabilecekler.( 8. Madde, 4. Fırka) Madde 8, (3)Kamu kurum ve kuruluşlarında halen görev yapmakta olanlar, daha önce öğretmenlikte adaylıklarının kaldırılmış olması şartıyla, öğretmen olarak atanmak üzere kurumlar arası yeniden atama kapsamında başvurabilir.
9. Madde de Milli sporcuların, öğretmenlik için aranan genel ve özel şartları taşımaları kaydıyla, KPSS şartı aranmadan beden eğitimi öğretmenliğine atanmak üzere başvuruda bulunabilmeleri sporu ve sporcuyu teşvik anlamında önemlidir. Yine 10. Madde de; , ilgili mevzuatına göre “engelliler için yapılan sınavda alınan puanlar üzerinden öğretmenliğe atanabilir” ifadesi ile engelli öğretmen ataması yapılacağını öğreniyoruz.
Madde 12- Duyuru, başvuru ve tercihler başlığı 6. Fırkaya göre; “ Öğrenimleri birden fazla alana kaynak olanlar, bu alanların tamamı için başvuruda bulunabilir.
15. Madde’ den 25. Maddeye kadar, Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri, Spor Liselerine öğretmen atama şartları detaylı olarak açıklanmıştır. Madde 17, (1) fırkada “Başvuruda bulunanlardan fen lisesi ve sosyal bilimler lisesi öğretmenliklerine daha önce ilgili mevzuatına göre atanıp herhangi bir nedenle bu eğitim kurumlarından ayrılmış olanlar, tercihleri de dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre valiliklerce atanır.” İfadesiyle daha önce bu tür liselere sınavla girenlere öncelik verilmesi, bir hakkın tesisi anlamında çok önemlidir.
MADDE 25- Hizmet bölgelerinin daha önceden olduğu şekliyle 3 bölgede toplandığını görüyoruz. Hizmet alanları, Madde 26- (1) Öğretmen ataması ve çalıştırılmasında güçlük derecesi bakımından benzerlik gösteren eğitim kurumları gruplandırılarak altı hizmet alanına ayrılmıştır. (2) Eğitim kurumlarından 1, 2 ve 3 üncü hizmet alanlarındakiler zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamı dışında; 4, 5 ve 6 ncı hizmet alanlarındakiler ise zorunlu çalışma yükümlülüğü kapsamında olacak şekilde valiliklerce belirlenerek değerlendirilmek üzere Bakanlığa bildirilir, denilmektedir.
MADDE 28- (4) “Bir defaya mahsus olmak ve lisansüstü eğitimlerden yalnızca en yüksek öngörülen puan dikkate alınmak üzere doktora öğrenimini tamamlayanların hizmet puanlarına 90, tezli yüksek lisans öğrenimini tamamlayanların hizmet puanlarına 44, tezsiz yüksek lisans öğrenimini tamamlayanların hizmet puanlarına 36 puan eklenir. Yatılı bölge ortaokullarında görev yapan kadın öğretmenlerin hizmet puanlarına her yıl için 12, erkek öğretmenlerin hizmet puanlarına ise her yıl için 6 puan eklenir.” Bu ifade her ne kadar doktora ya da tezli yüksek lisans yapan eğitimcilerimizin emeğinin karşılığı olmasa da “yarım elma gönül alma “ kabilinden değerlendirilebilir. Eğitimcilerimiz doktora ve yüksek lisans yapmak için özendirilmelidir. Hatta; halen bakanlık personeli olan eğitimcilerimizin lisansüstü eğitim yapması teşvik edilmeli ve kolaylaştırılmalıdır. Örneğin; bu eğitimcilerimiz için yabancı dil şartı kaldırılmalı, ders ücretleri eskiden olduğu gibi yüzde yirmi beş artırımlı ödenmelidir. Aksi halde, aldığı diploma ile 35 yıl çalışan eğitimcilerle çok karşılarız.
Bakanlık öğretmen kadrolarında 6/5/2010 tarihinden sonra göreve başlayanlar hakkında bu öğretim yılı öncesinde olduğu gibi; “MADDE 31- (1) Yer değiştirme yapılacak yılın 30 Eylül tarihi itibarıyla 1, 2 ve 3 üncü hizmet alanlarındaki eğitim kurumlarında üç yıl görev yapan öğretmenler, zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarına, tercihlerine ve hizmet puanlarına göre atanır; başvuruda bulunmayanlar ile tercihlerine atanamayanların atamaları Bakanlıkça resen yapılır. Resen atamada birçok okul idaresinin hatası olmuş, öğretmenleri bilgilendirmemiştir. Bu gibi durumlardan önce, resen ataması yapılacak öğretmenler SMS ile bilgilendirilirse faydalı olacaktır.
Rotasyon konusu Madde 35 de şöyle düzenlenmiş: “ (1) Öğretmenler, aynı eğitim kurumunda en fazla toplam sekiz yıl görev yapabilir. Aynı eğitim kurumunda toplam sekiz yıl görev yapan öğretmenlerin atamaları, yapılacak duyuru üzerine bu sürenin dolduğu tarihin içinde bulunduğu ders yılının sona erdiği tarihten itibaren en fazla iki ay içinde aynı ilde alanlarında öğretmen ihtiyacı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri doğrultusunda hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır. Tercihlerine atanamayanlar ile tercih yapmayanların atamaları ise aynı eğitim kurumundaki görev süresi en fazla olandan başlamak üzere alanlarında öğretmen ihtiyacı bulunan eğitim kurumlarına resen yapılır.” Öncelikle; yapılan uyarı ve değerlendirmelerin dikkate alınarak “kavimler göçünün” iptal edilmesi, rotasyonun il içi ile sınırlanması önemlidir. Fakat; rotasyon uygulanırken eğitim bölgeleri arasında yer değiştirmeye öncelik verilmelidir. Böylece özelikle büyükşehirlerde çalışan öğretmenlerimiz evlerine yakın bir okula tayin olabilecektir. Beykoz da oturan birinin Hadımköy’e resen atanmasının önüne geçilmiş olacaktır.
Mazerete Bağlı Yer Değiştirmeler: Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme (Madde 36), Sağlık mazeretine bağlı yer değiştirme (Madde 37), Can güvenliği mazeretine bağlı yer değiştirme (Madde 38), Engellilik durumuna bağlı yer değişikliği (Madde 39) ve Diğer nedenlere bağlı yer değiştirmeler (MADDE 40) olarak, makul ve mantıklı şekilde düzenlenmiştir.
Madde 42 de, İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirmeleri öncelikle ; il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına mazeretleri ve tercihleri de dikkate alınmak suretiyle atanır. (2) Bu şekilde yapılan atamalarla fazlalığın giderilememesi halinde bu durumdaki öğretmenler tercihleri de dikkate alınmak suretiyle öncelikle il içinde alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına atanır. İl içinde alanlarında ihtiyaç bulunmayanların atamaları, bulundukları ilde çalışılması gereken süre şartı aranmaksızın tercihleri doğrultusunda yer değiştirme döneminde il dışına yapılabilir; bunlardan zorunlu çalışma yükümlülüğü bulunanlar, alanlarında ihtiyaç bulunan zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen hizmet alanlarına atanır.” Burada il dışına atanma, isteğe bağlı olmalıdır. Aksi durumda bu bir atama değil; sürgün olur.
Herhangi bir nedenle öğretmen normu daraldığında, düşük puanlı olan öğretmen hemen norm fazlası ilan edilmemelidir. Aynı branşa sahip öğretmenlerden en son gelen norm fazlası olmalıdır. Bazı idareler bir branşta bir yıl norm açıp öteki yıl kapatabiliyor. Bu gibi durumlarda en son gelen norm fazlası olmalıdır. Fakat, okulun eski öğretmenlerinden gitmek isteyen olursa o zaman puan üstünlüğüne bakılabilir.
Yönetmelik taslağı 57 maddeden oluşmaktadır.
ÖMER EMİR DOĞAN omeremirdogan@gmail.com