İnsanlar, konuşa, konuşa  anlaşır. Dil, bu anlaşmanın aracıdır. O nedenle; çok iyi kullanılmalıdır. Kontrol edilemeyen dil, lisan; her  şeye açık demektir. Sizi vezir de, yapabilir, rezil de… Dikkatli kullanmak  gerekir.                                Birlikte yaşadığımız insanlarla aynı dili konuşuyoruz, aynı kelimeleri kullanıyoruz, aynı mekanları, paylaşıyoruz, aynı havayı teneffüs ediyoruz, ancak birbirimizi anlamada sıkıntılar yaşıyoruz. Bana göre bunun en önemli faktörlerinden bir tanesi;insanoğlunun Yüce Yaratıcı tarafından üstün olarak yaratılmasından kaynaklanan çeşitliliği, modern tabirlerle genetiğinin zenginliği, insanlarda bulunan özelliklerin çok fazla olmasıdır. Bu nedenle çeşitli  konularda insanlar birbirlerinden farklı yorumlar yapabilirler, farklı olarak anlaşıldıklarını söyleyebilirler. Söylenen sözün aynı olmasına rağmen; çok değişik anlamlarda anlaşılması, yorumlanması , bunun en güzel delilidir. Buna sebep olan, onlarca  neden bulabiliriz. Sözü söyleyen insanın durumu, psikolojisi, tavırları, vücut dili bu söylenen sözü etkileyebilir. Sözü işiten insanında aynı faktörlerden dolayı, söylenen sözü değişik anlayabilir. Burada ortak nokta insanların birbirlerini anlamaya çalışmalarıdır. Bunun için geniş bir hoşgörü gereklidir. Karşı tarafa şartlı bakmama, onu küçümsememe, alaya almama, fikrini söyleyenin de; bir insan olduğunu düşünerek sabretme, özelliklerini göstermek gerekir. Daha sonra,  söylemek istediği şeyi  anlamaya çalışarak yorumlamak gerekir.            Bu manada insanın inanç durumu, kültürü, bilgisi, algılama yeteneği, zekası ağırlığını koymak zorundadır. Yoksa yanlış anlaşılmalar veya yanlış anlamaya çalışmalar çoğalır. Ancak, insan olayı anladığı halde; yanlış yorumlamaya çalışmasının aynı zamanda inancına bir zarar vereceğini bilirse; o zaman öyle yorumlamaktan vazgeçer. Çünkü öyle yorumlamak inancına  göre, uygun değildir. İnsanın ne söylemek istediğini bildiğimiz halde, ona farklı anlamlar yüklemeye çalışmak, olmayan bir şeyi oluyor gibi göstermektir, tamamen yanlış bir davranıştır. Aynı değerlendirmeler; akıl için, kültür için, bilgi için de geçerlidir.                               Bütün bu açıklamalardan sonra, neden insanlar birbirlerini anlamak istemezler? Sorusunun altında onlarca cevap aramak gerekir. İnsanın sözü söyleyen insanla olan ilişkileri, o insanı her alanda kendisine rakip olarak görüp, görmeme durumları.  O insanı sevip, sevmeme  konuları, Aynı iş alanında çalışıyor olmaları, maddi farklılıklar, kıskanma, istememe, kendisini ondan küçük görme gibi; sayamayacağımız onlarca neden… Bütün bunlara net bir cevap vermek gerekirse; Yunusun DİLİ İLE ‘’ YARADILANI sevmeliyiz,  YARADANDAN  ÖTÜRÜ,, onun da, Allahın bir kulu olduğunu düşünerek, bize tanınan tüm özelliklerin, ona da; tanındığını her an aklımızda tutmalıyız. Yaratılış gayemizin insan sevgisine dayandığını, insanı sevmenin onu yaratan YÜCE YARATICIYI sevmek olduğunu bilerek davranmalıyız. Ona yapılacak kötülüğün, verilecek zararın Yüce Yaratıcıyı sevmemek olarak algılanacağını bilmek lazımdır.                               İnsanların birbirlerini anlamasına verilen önem ise, kullandığımız ortak dilden gelmektedir. Çünkü, insanlar konuşarak birbirleri ile anlaşmaktadırlar. Yahut, anlaşamamaktadırlar. Bu dilin kullanılmasından kaynaklanan bir durumdur. O halde bizlere nimet olarak verilen dil, sayesinde birbirlerimizi daha iyi anlamaya çalışalım. Konuştuklarımıza dikkat edelim. Yanlış şeylerle karşımızdakileri   kırmayalım. Karşımızdakilerin söylediklerinden farklı anlamlar çıkarmaya çalışmayalım. Ne söylemek istediğine iyi dikkat kesilelim, eğer anlamadı isek;  tekrar söylemesini belirtelim. Söylenen sözü iyi anlayalım. Sonra yapmış olduğumuz değerlendirmelerden, anlayamadığımız cümlelerden dolayı, birilerine karşı mahcup duruma düşmeyelim. Israrla yanlış anlamaya çalışarak insanları zan altında bırakmayalım. Gelin Adem oğulları, anlaşalım, birlik olalım, dirlik bulalım. Kötü sözlerden sakınalım.                               UNUTMAYALIM, hayatımızı şekillendiren, bir nevi anahtar görevini üzerine alan dildir. O halde; bu kadar önemli olan, konuşma yeteneğimizi; yaşadığımız süre içerisinde; ciddi manada kontrol etmek gerekir.                               Bireylerin mutluluğu ve huzuru, toplumların mutluluğu ve huzuru; konuşma yeteneğinin ne amaçla kullanıldığına bağlıdır. Yazı konuşma yeteneğinin, kağıda dökülmüş  halidir. İnsani değerlere önem veriyorsak; insanca yaşamayı hedef olarak tespit etmişsek; O zaman insani ilişkilerin anahtarı olan dilimizi; kontrol etmek zorundayı. Selam ve Dua İle...