ANKARA (AA) - İnsan Hak ve Hürriyetleri (İHH) İnsani Yardım Vakfı Mütevelli Heyeti ve Moro Barış Süreci İzleme Heyeti Üyesi Hüseyin Oruç, "Filipinler'de Müslümanlar 500 yıllık mücadelenin haklılığını kabul ettirdiler. Filipinler Devleti 'Bu topraklar sizin. Size zulmettik. Bunu kabul ediyoruz. Şimdi BOL onaylandı. Artık birlikte yaşama zamanı' demiş oldu." dedi.

Ekonomik Sosyal Araştırmalar Merkezi'nin (ESAM) düzenlediği "Moro Müslümanları ve Bangsamoro Özerk Bölgesi" başlıklı konferansta konuşan Oruç, Filipinler'in güneyinde yaşayan Moro Müslümanlarının geçmişiyle bölge halkının geleceğini şekillendirecek tarihi Bangsamoro Organik Yasası (BOL) referandumuna ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Moro'nun az bilinen ve uzak bir coğrafya olduğunu belirten Oruç, "Filistin'i Bosna'yı çok yakından tanıyoruz ama Moro'yu bu derece yakın bilemiyoruz." ifadelerini kullandı.

- "Haşim, 4 temel üzerine bir hareket inşa etti"

Amerikan katliamı ve Filipinler baskı döneminde Moroların "İslami kimliğinden" uzaklaştığını kaydeden Oruç, "Elinde silah cihat edenlerin çok azı namaz kılıyor, tesettür hassasiyeti kalmamış. Moroların İslami duruşu da giderek kaybolmuş. Bu süre zarfında Selamet Haşim isminde bir kimse ortaya çıktı." diye konuştu.

Oruç, Haşim'in Suudi Arabistan ve Mısır'da eğitim gördüğüne ancak "vatan savunması" idealizminden hiç vazgeçmediğine işaret ederek, "Haşim, 4 temel üzerine bir hareket inşa etmeyi hedefledi." dedi.

Oruç, şöyle devam etti:

"Haşim, Moro Müslümanlarına ilişkin, 'Biz mücahitleriz ancak Müslüman değiliz. Müslümanlığımızı kaybetmişiz. Hareket olarak savaşı değil, toplumsal dönüşümü hedef alacağız. İstediğimiz savaş değil, barış' şeklinde hedefler koymuş. Bu 4 maddenin ilki İslamlaşma. En büyük ihtiyacımız İslam'ın özü. İkincisi, bu İslamlaşmayı organize edeceğiz. Güçlü bir ordu kuracağız. Bu ordumuz Filipinler askeri ya da polise saldırmayacak. İç organizemizi dış mihraklardan muhafaza edecek. Yaklaşık 50 bin kişilik bir silahlı gücü var. Askeri eğitimi kadınlar da erkekler de almışlar. Son madde ise 'Biz kendi kendimize yeteceğiz' demiş. Hem silahlı hem de siyasi olarak hiç kimse kurulan Moro İslami Kurtuluş Cephesi'nden maaş almamış. Herkes, 'bu benim cihadım, böyle cennete gideceğim' demiş. İşte Haşim böyle bir Moro inşa etmiş."

Haşim'in "Savaşımız, toplumumuza barış getirmek içindir" mottosunu benimsediğini kaydeden Oruç, merkezi hükümetle müzakerelerin 17 yıl sürdüğünü, askeri ve yargı müdahelelerine rağmen 2014’te bir anlaşma imzalandığını söyledi.

- Geçiş hükümeti 18 Şubat'ta

BOL yasasının 21 Ocak'ta onaylandığını anımsatan Oruç, 18 Şubat'ta da ilk geçiş hükümetinin kurulacağını söyledi.

Oruç, Müslüman dünyanın süreci yakından izlediğine vurgu yaparak, "Filipinler'de Müslümanlar 500 yıllık mücadelenin haklılığını kabul ettirdiler. Filipinler Devleti 'Bu topraklar sizin. Size zulmettik. Bunu kabul ediyoruz. Şimdi BOL onaylandı. Artık birlikte yaşama zamanı' demiş oldu." değelendirmesinde bulundu.

Yeni özerk yapıda 80 kişiden oluşan bir meclis kurulacağını kaydeden Oruç, kabinede bir başbakan, iki başbakan yardımcısı ve 14 bakanın yer alacağını dile getirdi.

Oruç, idarenin finansal yapısında Filipinler bütçesinin yüzde 5'inin her yıl yeni kurulan Müslüman Mindanao'da Bangsamoro Özerk Bölgesi'ne aktarılacağına işaret ederek, "Tespit edilmiş uranyum, doğal gaz ve petrol kaynakları var. Bu yataklar yüzde 50 şeklinde paylaşılacak." diye konuştu.

- 50 yıllık mücadele, 17 yıllık müzakere

Çift hukuklu bir yapı oluşturulacağını da dile getiren Oruç, Müslümanların kendi aralarındaki hukuki meselelerde şeriat mahkemelerine başvurabileceğini dile getirdi.

Oruç, bölgede Bangsamoro polis teşkilatının kurulacağını ve güvenliğin tamamen Morolar tarafından sağlanacağını söyledi.

Hacı Murat'ın bölgede hala yeterince tanınan bir adam olmadığını kaydeden Oruç, şu ifadeleri kullandı:

"50 yıllık mücadele ve 17 yıllık müzakere sonunda dünyada belki en özerk yapı oluşuyor. Kendi silah ve mühimmatlarını üretiyorlar. Büyük bir mücadele gösterdiler. Hacı Murat, 'küçük cihat bitti. Şimdi büyük cihat başlıyor. Biz ormandayken birileri dışarıda ticaret yaptı. Çocuklarını yetiştirdiler. Şimdi ise devlet kuruyoruz. O arkadaşlar da gelecekler. Hep beraber Bangsamoro'da bir olacağız. Biz artık level birden level ikiye geçtik' demişti. Bütün bunlara rağmen Hacı Murat hala tanınan bir adam değildir."